Heel veel INGEZONDEN WOORDEN

Noot van de redactie: Vorige week in de Volkskrant verscheen een vrolijk stuk van Izz ad-Din Ruhulessin, ooit hier omschreven als "De Sywert van Lienden onder de islamopiniemakers", later gederadicaliseerd en kennelijk nog steeds behept met allerhande meningen. En meneer bleek nog op zoek naar een plek om zijn essay (toe maar) van meer dan 3000 woorden over de multiculturele samenleving kwijt te kunnen. De samenvatting had hij ook al af: "Met de kracht van een intellectuele atoombom en de razernij van een morele storm, ontmaskert Izz ad-Din Ruhulessin het multiculturele project als een dystopische gevangenis, waar progressieve hypocrisie vrijheid gijzelt en onderdrukking voedt, terwijl hij oproept tot een onverbiddelijke revolutie voor radicale individuele vrijheid en rechtvaardigheid." U leest het: daar zit geen woord Arabisch tussen, en ook geen valse bescheidenheid. Maar oordeelt u vooral zelf.

Zeer geachte medeburgers,

Een gitzwarte nacht noemde de burgemeester van Amsterdam het. Een groep Amsterdammers besloot na de Kristallnachtherdenking om bij wijze van live action roleplaying op jodenjacht te gaan, nota bene op loopafstand van het Achterhuis. Deze keer droegen ze geen rode banden om de linkerarm, maar groene banden om het voorhoofd. Vanzelfsprekend is de gemeenteraad en de gehele samenleving hierover verbolgen. Een paar dagen later krijg ik van een partijleider een e-mail waarin staat dat deze tijden vragen om verantwoordelijk leiderschap.

Ik ben een overtuigd aanhanger van het sociaal-liberale gedachtegoed, de reïncarnatie van Hans van Mierlo zo u wilt. Vanzelfsprekend kan ik daarom de oproep tot verantwoordelijk leiderschap onderschrijven. Helaas heb ik zelf niet het privilege om dit idee zuiver als politiek vraagstuk te benaderen, zoals de heren met zeven vinkjes, die in de veiligheid van hun bubbels filosoferen, zoekend naar de volgende groep die het instrument van hun morele verhevenheid kan worden.

Op een leeftijd dat ik mezelf liever had beziggehouden met meisjes vingeren na het klassenfeest van de middelbare school, moest ik mezelf afvragen wat het betekent om een allochtoon te zijn. Via de praatprogramma’s op televisie had ik namelijk vernomen dat ik dat ben. Ik was een totallochtoongemaakte, wat tegenwoordig Nederlander met een migratieachtergrond heet. Blijkbaar bestaat er zoiets als “de Nederlanders” en “de Anderen.” Met het diversiteitsdenken dat progressieve kringen nu al meer dan een decennium omarmen, is dit alleen maar nadrukkelijker geworden, uitgebreid met nog meer categorieën zoals geslacht, geaardheid en neurologische compositie. Het is daarom een persoonlijk, existentieel vraagstuk.

Tijdens mijn ontwaking in de multiculturele dystopie leerde ik nog veel meer. Ik heb ook een "eigen” cultuur, waar ik niet voor heb gekozen. Ik heb een “eigen” identiteit die primair bestaat uit mijn veronderstelde etniciteit, waar ik ook niet voor heb gekozen. Blijkbaar ben ik ook onderdeel van een gemeenschap, waarvan mij nooit is gevraagd of ik daarbij wilde horen. Die gemeenschap heeft ook vertegenwoordigers, soms zelfs van overheidswege gesanctioneerd, zonder democratisch mandaat. Waarom? Omdat ik geen melaninebeperking heb en de architecten van de multiculturele samenleving ooit besloten dat ik dan behoor tot “de Anderen.” U zult bij het lezen van dit essay gaandeweg wel uitvinden wat het betekent om een melaninebeperking te hebben, net zoals dat ik moest uitvinden wat het betekent om totallochtoongemaakt te zijn.

De architecten van de multiculturele samenleving - al kunnen we het vanaf nu beter een gevangenis noemen aangezien het duidelijk zal zijn dat ik er niet voor heb gekozen - verzonnen allerlei “eigen” gemeenschappen, “eigen” identiteiten en “eigen” culturen als voertuigen voor emancipatie, vrijheid brengend voor de migrantenkinderen. Nooit is mij gevraagd of ik dat nodig had, laat staan of ik dat wilde. Misschien wil ik gewoon een Übermensch zijn, zoals Nietzsche het bedoelde, en mijn eigen waarden scheppen. De xenofobe rechtspopulisten vinden mij dan niet geïntegreerd, althans wanneer ze het niet met mij eens zijn. In progressieve kringen doen ze dan gewoon alsof ik niet besta, als ik voor hen niet in het multiculturele succesverhaal pas. Ik overwoog aanvankelijk een autobiografische roman te schrijven met als titel Mijn strijd: de uitbraak van een Übermensch uit de multiculturele gevangenis, maar dat zou bij de Duitse vertaling wellicht tot controverse kunnen leiden.

Inmiddels zijn er ook twee generaties totallochtoongemaakten gesocialiseerd met de lens van deze gevangenis. Het is zo diep verankerd in onze samenleving dat het al op jonge leeftijd de psyche van kinderen aantast, iets wat overigens al sinds de jaren ‘90 van de vorige eeuw bekend is. Zoals homo’s een conflict ervaren tussen het heteronormatieve beeld, waarmee ze zichzelf geleerd hebben te bekijken, en hun werkelijke geaardheid, komen totallochtoongemaakten onvermijdelijk in conflict tussen de etnische of culturele identiteit die hen wordt opgelegd en hun werkelijke individualiteit.

De psyche van totallochtoongemaakten is dusdanig aangetast dat het in de multiculturele gevangenis meestal als moreel vergrijp wordt beschouwd om jezelf niet met de afkomst van je (groot)ouders te associëren. Iedereen met (groot)ouders die in het buitenland zijn geboren en niet binnen het stramien van de etnische celblokken blijft, kent het verwijt “te wit” te zijn, “te Nederlands”, of “verkaasd.” Dit kan gaan om oppervlakkige zaken, zoals jezelf kleden als een heer van respectabel statuur in plaats van in een trainingsbroek en een guccipet. Vaker gaat het echter om de “verkeerde” opvattingen, die niet passen binnen de collectivistische dwangbuis van de door het multiculturele narratief gemaakte gemeenschappen, de celblokken van de multiculturele gevangenis.

Het spel is uit

Vette pech voor alle antisemieten: Frans Timmermans komt jullie in halen. In een essay in Vrij Nederland met allerlei foto's van Frans Timmermans (Frans Timmermans met een glas, Frans Timmermans met een boek, Frans Timmermans met een hond) neemt hij voor eens en voor altijd stellling tegen Viktor Orban, klimaatontkenners, antivaxwappies, Caroline van der Plas en populisme. En tegen jodenhaat hoor! Dat vindt Frans Timmermans ook heel erg! Volgens Frans Timmermans is het beste recept tegen Jodenhaat Frans Timmermans en mensen zoals Frans Timmermans. Okee maat. Succes met die motie waarin Israël wordt beschuldigd van APARTHEID.

Een groot deel van verliezend Nederland, vooral

De meeuw van Minerva spreidde zijn vleugels bij het vallen van de avond en het zoemde al rond in de appgroepen, op de socialen en aan de keukentafels. Nederland is een land vol racisten, xenofoben en fascisten, en we moesten maar eens gaan nadenken over verhuizen. Ander topidee: grienend elkaars handje vasthouden bij de kerk. Maar WAT NOU HE. Wat nou als die 2,5 miljoen mensen die op Geert Wilders hebben gestemd niet alleen maar racisten, xenofoben en fascisten zijn, maar artsen, betonwerkers, chefkoks, dakdekkers, enzovoorts. Hartstikke normale mensen! En wat nou als we samen eens gaan kijken naar de problemen van die mensen en hoe het precies komt dat Geert zo groot is.

Voorbeeldje een. Mensen in Ter Apel die een brandbrief naar de politiek sturen omdat hun dorp 'kapot' gaat door overlastgevende asielzoekers. Dat verzinnen we niet, dat staat gewoon bij de NOS, en het is in veilige linkse Amsterdamse en Haagse bubbels misschien lastig voor te stellen, maar er gáán in dit land dorpen kapot aan overlast van asielzoekers. Budel. Nijmegen. Kampen. Nieuw-Weerdinge. Emmen. Maarheze. Hardenberg. De lijst is (te) lang. Normale mensen, normale media, veel overlast en verdriet. Welnu, probeer in dat kader op de verjaardag van je tante maar eens uit te leggen dat je 'tegen asielzoekers' bent, of in ieder geval 'niet voor meer asielzoekers'. Hoe durf je, die arme asielzoekers, je bent een racist. Om doodmoe van te worden, deze hatelijke reflex van wegkijken, dedain en zelfs uitlachen. Want o o o wat konden ze bij Khalid & Sophie lachen om die rare man uit Budel. En wat doet 'de politiek' eraan? De vvd heeft in Nederland een staatssecretaris op asiel gezet wiens slogan is: 'Hoe meer asielzoekers, hoe beter'. Dan luister je niet alleen niet, dan heb je schijt aan deze mensen, en dan stellen wij: Yesilgöz heeft Geert Wilders niet groot gemaakt door hem niet uit te sluiten, de vvd heeft Wilders groot gemaakt door de problemen van de mensen niet serieus te nemen.

Voorbeeldje twee. Mensen in Amsterdam, ondernemers, ZZP'ers, MKB'ers, die in een dieselbestelbusje rijden en plots een dreigbrief op de mat krijgen: je hebt nog een paar jaar, dan MOET die auto weg, koop maar een elektrische. Dat kán (om meerdere redenen) dus niet; doodnormale mensen zien zichzelf financieel en zakelijk tegen de muur gezet worden en mogelijk zelfs kapot gaan. Maar weet u wie het wél kan? Frans Timmermans, die bij Nieuwsuur trots verkondigde dat hij als moreel gidsfiguur een flink steentje bijdraagt aan het klimaat. Hij heeft namelijk zonnepanelen op zijn dak gelegd, en een nieuwe elektrische auto gekocht. En mensen die dat niet doen, of weigeren een spaarpotje op de kop te gooien, zijn klimaatontkenner of klimaathater (die 2,5 miljoen mensen die op Geert Wilders hebben gestemd zijn sowieso klimaatontkenner). Neemt u maar van ons aan: er zijn echt genoeg PVV-stemmers die willen meedoen en willen bijdragen aan het klimaatvraagstuk, alleen zijn ze niet bereid door een hoepeltje te springen als kereltje Klaver weer eens komt aankakken met zijn belerende kop en zijn opgeheven vingertje. Of als er weer eens een duurzaamheidswethouder een stel windmolens op een plek wil kwakken waar ze eigenlijk helemaal niet passen, maar ja, dat staat zo goed op het cv van die wethouder. En dan is er dus nog een financieel aspect. Aangezien Frans Timmermans bij de kassa nooit snel op zijn rekening hoeft te kijken of er genoeg geld op staat (Frans Timmermans laat de boel trouwens gewoon bezorgen) is het voor hem misschien lastig te bevatten, maar heel veel mensen kunnen het geld voor een simpele spouwmuurisolatie (€ 2.350 - € 700 subsidie is € 1.650) gewoon NIET missen. Misschien willen ze ook nog wel een keer op vakantie! En wat denkt u nou wat ze te horen krijgen van hun buurtjes van GLPVDA als ze in dat vliegtuig naar Málaga stappen? Klimaatontkenners. Klimaathaters. Klimaatfascisten. En zó, Frans Timmermans, krijg je dus polarisatie, en zo jaag je dus mensen naar de PVV. 

Voorbeeldje drie. Zelfreflectie, eigen smoel, arrogantie. Die loserspeech van Rob Jetten deed pijn aan de ogen. Chloor op de oogbollen. Rob Jetten verwijt Geert Wilders extreem-rechts te zijn, Rob Jetten zelf is extreem-zuur. Deze gast keldert van 24 naar 9 zetels ('dubbele cijfers') en gaat in zijn toespraak met het schuim op de bek andere partijen (PVV, vvd) de maat nemen. Ten eerste doet de pot precies wat hij de ketel verwijt (namelijk een groep mensen, in casu de 2,5 miljoen PVV-stemmers, over een kam scheren - als racist) en ten tweede moet Rob Jetten de verkiezingswinst van de PVV toch écht gewoon lekker bij zichzelf zoeken. Rob Jetten staat namelijk voor helemaal niks. Rob Jetten is een lege fles klimaatwijn in een holle glasbak, een blank vel papier met 1 letter en 2 cijfers. Er wordt op internet geklaagd dat al die domme PVV'ers het verkiezingsprogramma niet hebben gelezen (dat hebben ze natuurlijk ook niet, maar de media ook niet, want het AD is 'm nu aan het uitleggen), maar D66 hééft vermoedelijk niet eens een verkiezingsprogramma. Althans, onze onderzoeksredactie is het bestaan ervan aan het onderzoeken. De campagne van D66 had namelijk het volgende thema: 'boe boe boe PVV'. Sterker nog, de afgelopen vier campagnes van D66 hadden achtereenvolgens de volgende thema's: 'boe boe boe PVV, boe boe boe PVV, hiep hoi vrouw, boe boe boe PVV'. Het kwam op fenomenale wijze tot uiting in dat lamentabele 'Stem tegen Wilders'-beurtje. Als dát dan de inhoudelijke (toverzinnetje van Rob Jetten: 'op de inhoud') Champions League moet zijn om het 'grote kwaad' te bestrijden, dan is dat wel héél armoedig. Waar is de zelfreflectie? Waar haalt Rob Jetten, die met zijn D66 al jarenlang braafjes achter Rutte aanhobbelt voor een beetje macht, de arrogantie vandaan andere partijen de maat te nemen op onderwerpen die ze zélf hebben verkloot? Rob Jetten is 400 jaar oude politiek in een 36-jarig jasje. Rob Jetten blijft aan, maar niemand weet waarom. Ga zitten jongen. Je moet geschoren worden.

Voorbeeldje vier. De islam. Nu moet u lekker zelf weten naar welke god u luistert (wij vinden ze allemaal stom) maar het zorgenkindje van de theologische werkgroep is momenteel toch wel de islam. Vrouwen mogen louter door de B-ingang, homo's worden in het gezicht getuft, joden worden uitgescholden, u kent het allemaal wel. Dan gaat het heus niet over álle moslims, wie zien ook wel die oude Turkse mannetjes in hun vale pakken die braaf shag staan te roken bij de moskee, maar wel over een jonge generatie grofgebekte gappies met veelal Marokkaanse achtergrond. Polderlinks (in andere landen kunnen ze het inmiddels wel) heeft nogal moeite de kwalijke eigenschappen van die conservatieve islam te benoemen. Sterker nog, Jesse Klaver neemt het op als een leeuw voor Kauthar, aan wie een uncanny geschiedenis kleeft. We noemen dat de links-islam-paradox. Dat werkt als een drietrapsraket: iedereen hoort erbij dus moslims ook, volgens die moslim horen homo's er niet bij o jee wat nu, iedereen hoort erbij en als jij iets tegen die moslim zegt is dat islamofobie. En daar gaat het dus mis, want er zijn mensen met zorgen. En al die mensen met zorgen worden weggezet als islamofoob. Mensen die zich zorgen maken om cartoonisten die worden neergeschoten. Mensen die zich zorgen maken over de azaan door de wijk. Mensen die zich zorgen maken als ze een mevrouw in een boerka zien. Mensen die zich zorgen maken als er weer eens joden zijn bespuugd. Mensen die zich zorgen maken als er weer eens een homo een kettingslot op zijn kop heeft gekregen. Mensen die zich zorgen maken als er in hartje Amsterdam tegen homo's wordt geroepen 'gay is not normal'. De zorgen van deze mensen worden door Geert Wilders aangedikt en benoemd, deze zorgen worden door Frans Timmermans en Rob Jetten weggewoven, beschimpt en bijna gecriminaliseerd. Islamofobie. Islamofobie. Islamofobie...

U begrijpt inmiddels: de voorbeelden zijn legio. Menselijke problemen van hartstikke normale mensen. Problemen die door 'links' gebagatelliseerd, weggelachen, gecriminaliseerd, beschimpt, weggehoond, uitgescholden, en we kunnen nog wel even doorgaan ook. Bezorgd om de overlast van jonge Marokkanen in uw buurt? U bent een racist. Steunt u Israël? U steunt genocide. Voelt u zich ongemakkelijk bij Taliban-vlaggen op het plein? Dat ligt toch echt aan ú. Twijfelt u over de EU? Nazi! En ho even, we zijn ons echt wel bewust van de rabiate passages in het programma van Geert, we zien de praktische problemen, we zien de juridische onmogelijkheden, en we snappen ook echt wel de bezwaren die andere partijen hebben om niet met hem te willen samenwerken. Zoals heel veel PVV-stemmers die onoverkomelijkheden ook wel zien. Maar misschien, heel misschien, zijn er nu een paar mensen die na het lezen van dit topic denken: goh, zo had ik het eigenlijk nog nooit bekeken. Maar waarschijnlijk niet.

De weg naar dit punt ligt achter ons, en er zijn in Nederland heel veel mensen die maar eens even goed in de spiegel moeten kijken.

Ja sorry maar VANDAAG EVEN NIET, OK?

Dus wij klikken op dat eSsAy van Arjen Vervelend in NSB Haatzaaiblad en ja dat was stom natuurlijk want al meteen in de inleidende zin staat "In de discussie over ongevaccineerden raakt de nuance vaak verloren, vindt Arjen van Veelen. Nu wreekt zich dat we elkaar jaren geleden al uit het oog verloren zijn." Nou begint het er al mee dat we die Verveelen niet vertrouwen want ten eerste is ie getrouwd met Hertzberger (bekend van adverteerdersbellen avant la Meilandjes), ten tweede is het zo'n roomblanke eeuwige "jonge intellectueel" (hij is dik, kaal, grijs en veertpigplus), ten derde is het een uit De Correspondent gekloonde zaaddoddende kwijlverbinder die alles in de IK-vorm schrijft en ten vierde maar ongetwijfeld niet tot slot is ie zogenaamd “”"edgy”“” tegen cancel cultuur en zo maar dan wel altijd binnen de brave lijntjes van zijn eigen snorbebrilde boomerbode (want zie punt 1, straks wordt ie thuis nog gecanceld, hoewel: Mevrouw Vervelend is tegenwoordig ook al zo'n spijtoptant). 

Maar goed, dat essay staat dus onder de kop "Het is wonderlijk hoe weinig nieuwsgierig we zijn naar de ongevaccineerde groep die ons zou gijzelen" terwijl dat HELEMAAL NIET WONDERLIJK IS want uitgerekend, vooral, bovenal & júúúúííst NRC Deugcourant is daar medeschuldig aan. De krant die ooit Martin Bosma buiten kankerde als columnist wegens te rechtsrabiaat, is al sinds het eerste 14k4 inbelmodem begon te pieptuutkraken in Dit Land elke machtskritische internetter als een rabiaatfascist aan het wegboeken. Maar zodra Arjen Strontvervelend de SOLIDARITEIT van ongevaccineerden zelf nodig heeft en die mensen NIET GEHEEL TOEVALLIG een grote Venn-overlap hebben met dezelfde groep burgers die al heel lang & steeds meer de macht in Brussel en Den Haag wantrouwt-tot-verwerpt, wil die larmoyante kudtcourant ineens NUANCE en LUISTEREN en HET GESPREK AAN GAAN. Och jee, nu ineens wel? En mag dat eigenlijk wel van het gebalsemde lijk van Frits Abrahams in het Mausoleum van Heldring aan het Rokin?

Nou. Misschien zitten we er wel helemaal naast en begrijpen we het helemaal verkeerd qua goede bedoelingen van VERBINDING in een OPROEP TOT SAAMHORIGHEID door te LUISTEREN, maar dat komt dan wegens omdat we niet verder gelezen hebben dan kop & eerste zin want wij hebben dus helemáál geen nieuwsgierigheid naar het zoveelste levenslust wegzuigende "Waarom zijn wij eigenlijk zo godvergeten arrogant dat we niet eens weten hoe diep we met de kop in onze eigen aars zitten omdat we onze stront met zo veel fatsoen en respect geparfumeerd hebben dat we zelf niet meer ruiken hoe hard ons eigen straatje stinkt?"-eSsAy. We hebben ze echt allemaal al eens gelezen in de afgelopen twintig jaar, en daarbij gegeten, gedronken en al die zelfgenoegzaamheid weer antiperistaltisch uitgekotst. Zo, hop, op het toetsenbord in topics als deze. Geen link, saved you a click, geen dank & FIJNE DAG VERDER.

"Overgaan tot sociale uitsluiting om door (indirecte) dwang mensen aan te zetten tot vaccineren achten wij moreel en ethisch verwerpelijk, en dit staat nog los van de vraag of dit daadwerkelijk impact zou hebben op het risico van overstromende IC’s."

Deze week deed plastisch chirurg Edin Hajder een oproep op LinkedIn om niet-gevaccineerden uit te sluiten van sociale voorzieningen zoals onderwijs, horeca en festivals, teneinde daarmee het risico van overbelaste ziekenhuizen en IC’s te verkleinen. Op deze post op LinkedIn volgde een ingezonden stuk in de Volkskrant. Dit voorstel leeft in de samenleving, en roept aan alle kanten van het spectrum hevige reacties op. Deze reacties lijken zich vooral te centreren rondom de vraag of zo’n zware maatregel juridisch, ethisch en moreel gezien eigenlijk wel acceptabel is. Dat de maatregelen tot veel meer polarisatie zouden leiden is natuurlijk evident.

In deze bijdrage proberen we op een aantal vragen antwoord te geven. Wie zijn die mensen eigenlijk die zich niet laten vaccineren? Welke argumenten hebben ze? Zouden deze zeer vergaande maatregelen überhaupt het gewenste effect hebben? Is er geen betere manier om de doelstellingen van Hajder te bereiken zonder deze extra polarisatie?

**Wie zijn die niet-gevaccineerden eigenlijk?
**Hoewel wij helemaal niet tegen vaccinaties zijn, nemen we afstand van de suggestie dat niet-gevaccineerden asociale complotdenkers zijn. We citeren Edin Hajder: “De vaccin weigeraars schreeuwen hard op social media. Desinformatie vliegt je om de oren: het is magnetiserende gentherapie en enkelen durven zelfs de vergelijking met concentratiekampen aan”.

Hiermee is onmiddellijk een (mogelijk onbedoelde maar desalniettemin een simplistische en schadelijke) tegenstelling gecreëerd die geen recht doet aan de veel complexere werkelijkheid. Een tegenstelling tussen asociale gekkies of complotdenkers die menen dat je met een chip van Bill Gates in je arm eindigt versus de rationele, sociale, menslievende medemens. 

In de psychologie noemen we dit karaktermoord. Door de suggestie dat iemands morele kompas of cognitieve vermogens niet in orde zijn, hoef je ook niet meer naar diens argumenten te luisteren. Een zorgelijke ontwikkeling op de escalatieladder van Glasl. Dit model voor conflictcommunicatie gaat van win-win communicatie, via win-verlies naar een niveau dat alleen maar verliezers kent. Een van de kenmerken hiervoor is ontmenselijking van het taalgebruik. De ander is dan geen buurman of collega meer, geen vrouw meer die je ’s avonds een zoen geeft en geen ouder meer waar je je zorgen om maakt. De ander is een wappie geworden. Een hersenloze, gevaarlijke gek, of een fascist misschien wel. Iemand waar we bang voor en boos op zijn. Iemand die ons gevoel van veiligheid bedreigt. Iemand die weg moet. Je zou ook kunnen zeggen dat Hajder een stroman aanvalt.

Hoewel het duidelijk moge zijn dat er een riool vol stuitende onzin door de krochten van social media stroomt, is het nu juíst zo dat velen die het coronavaccin niet nemen, helemaal geen schreeuwers of complotdenkers zijn. Zij hebben zowel medische als maatschappelijke argumenten voor hun positie.

Nou, daar gaan we dan maar weer voor zitten hè.

EERSTE ZIN (!!!): "Wanneer politici de pen overnemen van historici en de geschiedenis herschrijven aan de hand van hun eigen ideeën, zouden alarmbellen af moeten gaan. (...) De geschiedenis zien als een doe-het-zelf-winkel waar je kunt kiezen wat je wilt en negeren wat je narratief niet schikt (...), is niet alleen ten diepste oneerlijk, het ondermijnt ook het basisidee van een goedmoedig naast elkaar bestaan van samenlevingen (...)."

Je zou bijna denken dat Frans het hier heeft over de kernleugen waaraan de EU haar legitimiteit ontleent, namelijk dat de EU Europa vrede heeft gebracht. Hier Frans in z'n eigen woorden: "EU brought this incredible long period of peace to Europe which we in our history have never seen: 70 years." Maar dat is dus niet zo. Een verslagen Duitsland sloot vrede met een moegestreden West-Europa, en iedereen was het er na twee wereldoorlogen wel over eens dat het mooi geweest was met interstatelijke oorlogsvoering op die helft van het continent. Uit dat sentiment ontstond in 1958 Europese Economische Gemeenschap, en die volstond volledig in het bestendigen van de ontstane warme vrede. De politieke- en muntunie die na het cultureel consolideren van die vrede werden opgetuigd heeft Europese landen juist sterker tegenover elkaar doen staan dan ze vanaf 1958 stonden. 

Maar goed, het zal als verrassing komen, Frans' openingszin was dus eigenlijk gericht tegen "populisten en autocraten". Vervolgens worden we getrakteerd op een beetje moeilijkdoenerij aan de hand van filosoof Isaiah Berlin, en we kunnen toch niet helpen daar eigenlijk in te lezen dat Frans vooral z'n eigen ideologie buitenspel zet:

"Isaiah Berlin stelt dat geen doctrine of ideologie op zichzelf in staat is oplossingen te bieden voor alle uitdagingen waar de mensheid zich mee geconfronteerd ziet. Zijn perspectief is dat van iemand die in een eeuw leefde waarin de mensheids arrogantie te geloven dat een enkele doctrine of ideologie al onze problemen op zou lossen, leidde tot onbeschrijfelijke totalitaire wreedheden."

Nu zullen we heus niet beweren dat de EU zal leiden tot onbeschrijfelijke totalitaire wreedheden, maar godverdomme Frans. Als iemand uitdraagt dat er een ideologie is die alles op gaat lossen, van klimaat en sociale cohesie tot pan-Europees samenzijn, dan is dat Frans zelf.

\

Al bijna een jaar beheerst corona ons leven. Hoog tijd om terug te blikken. We zijn eindelijk aan het vaccineren. Het einde is in zicht. Toch kan het volgens het RIVM nog maanden duren voordat iedereen is gevaccineerd. Het is daarom ook goed om vooruit te blikken. Bevat de coronatijd tot nu toe lessen voor de komende maanden? Ik denk van wel.  

De corona-aanpak van het afgelopen jaar kent (tenminste) drie belangrijke uitgangspunten:

1. We hanteren het voorzorgsbeginsel.
2. We houden de zorg overeind.
3. We lossen dit probleem samen op (‘samen tegen corona’). 

Dit zijn redelijke uitgangspunten. Als het gaat om de praktische uitwerking van deze uitgangspunten is er echter ruimte voor verbetering. Voeren we deze verbeteringen door dan komen we goed uit deze crisis – en zijn we gewapend tegen nieuwe crises. Want de vraag is niet of, maar wanneer die komen. Hierbij drie coronalessen voor de toekomst. 

**Het eerste uitgangspunt: het voorzorgsbeginsel
**Het kabinet en de ruime meerderheid van het parlement vinden het verstandig de corona-uitbraak met het voorzorgsbeginsel te lijf te gaan: we weten nog steeds weinig van dit virus en nemen het zekere voor het onzekere – ‘better safe than sorry’. Dat is een begrijpelijke en goed verdedigbare strategie. Al is het maar omdat het een strategie is die we ook in het dagelijks leven voortdurend toepassen. In de auto doen we onze gordel om. We stoppen voor rood licht. We kijken eerst naar links en rechts voor we oversteken. Het is verstandig om te proberen ongelukken te voorkomen. 

Maar het voorzorgsbeginsel op zich is niet zaligmakend. Als we alleen daarop koersen, komen we zelfs tot niets. Ik ga ’s morgens met de auto naar mijn werk, ook al weet ik dat de kans bestaat dat ik door een verkeersongeluk om het leven kom. Uit angst voor een ongeluk kan ik natuurlijk besluiten voortaan thuis te blijven. Maar de kans dat ik dan mijn hypotheek niet meer kan betalen en al snel een huisvestingsprobleem heb, is levensgroot. En dat is nog maar het begin. Daarom laat ik het risico van een ellendig leven zwaarder wegen dan het risico van een voortijdige dood in het verkeer. Daarin sta ik niet alleen. We maken bijna allemaal dezelfde afweging en nemen bijna allemaal dezelfde beslissing. Sterker nog, als mensen uit angst voor een verkeersongeluk de deur niet meer uitkomen, zeggen we dat ze een angststoornis hebben.  

In de praktijk plaatsen we steeds het evenredigheidsbeginsel naast het voorzorgsbeginsel: we wegen voortdurend risico’s tegen elkaar af. Daarbij houden we ons aan het gebod van Shaffy: ‘Mens durf te leven.’ Doen we dat niet, dan gaat alles op slot. Het is de paradox van ons leven: wie de dood buiten de deur probeert te houden, verliest het leven. 

Vanuit dit perspectief bezien is onze houding ten opzichte van de corona-uitbraak in het afgelopen jaar opmerkelijk. Door onze radicale toepassing van het voorzorgsbeginsel ontwrichten we hele maatschappelijke sectoren; nemen we persoonlijk leed dat hierbij hoort op de koop toe (bijvoorbeeld schulden, stress en werkloosheid); beschadigen we onze sociale infrastructuur (bijvoorbeeld de kerkgemeenschappen, sportverenigingen en andere verbanden die gedijen bij de macht der gewoonte); onderbreken we de sociaal-emotionele ontwikkeling van jongeren (een ongeëvenaard sociaal experiment); verbreken we sociale bindmiddelen als trouwerijen, feesten en de kroeg; en schuiven wij grondrechten terzijde. Met dat we de dood buiten de deur proberen te houden, geven we het leven op. 

De eerste les die het afgelopen jaar ons leert is daarom: pas het voorzorgsbeginsel niet toe zonder het evenredigheidsbeginsel. Blijf altijd risico’s tegen elkaar afwegen.

In het harnas gestorven voor onze zonden.

En op dezelfde dag nog komen ze uit de coulissen. De derdehands-denkers, mensen die de waarheid pas spreken als het ze uitkomt, inwoners in plaats van burgers. Want natuurlijk had Trump gelijk. Je mocht het alleen niet zeggen, want dan zou je Trump in de kaart spelen. Maar Trump had helemaal geen kaarten, want Trump deed aan schaken, niet aan pesten.

HOERA 5 MEI! Eerst (gaap) tekst lezen, daarna quizvraag beantwoorden. Spoiler: het is een essay van Jan Terlouw over de oorlog

*"Is dat niet evenzeer het geval met de klimaatcrisis? Die is veel ernstiger dan veel mensen beseffen. Het is heel bijzonder dat in 2015 de politieke leiders van alle landen in Parijs hebben besloten dat de temperatuur op aarde deze eeuw niet meer dan 1,5 graad mag stijgen, hoogstens 2 graden. Een mondiaal besluit, dat nationaal moet worden geëffectueerd. En daar komt vooralsnog weinig van terecht. Nog steeds worden er niet minder fossiele brandstoffen verstookt. Maar als de temperatuur deze eeuw 2 graden stijgt, zijn wetenschappers bang dat het leidt tot een verdere stijging, zelfs als er daarna geen koolstofdioxide meer zou worden geproduceerd. *

Met andere woorden, er is een redelijke kans dat een temperatuurstijging van 2 graden leidt tot onomkeerbare gevolgen. Het is namelijk niet ondenkbaar dat er dan al zoveel ijs smelt, dat daardoor minder zonlicht wordt gereflecteerd, met als gevolg dat de temperatuur nog meer blijft toenemen. Ook is het mogelijk dat thermofrostlagen in Alaska en in Siberië smelten, wat een enorme uitstoot van broeikasgassen zou veroorzaken. Als dit besef gaat doordringen tot de bevolking zullen de politieke verschillen tussen links en rechts, tussen open en gesloten, tussen nationaal en mondiaal, veel onzichtbaarder worden, zoals in een oorlog.

Dit voorjaar worden we geconfronteerd met het coronavirus. De eerste echte pandemie sinds de Spaanse griep in 1919. Wat te doen? Wat te doen met een mondiaal probleem in een wereld met nationale leiders? Er is verschil van mening over de wenselijkheid van een zo totaal mogelijke lockdown tegenover een mindere lockdown met de mogelijkheid om groepsimmuniteit op te bouwen. Doorslaggevend bij die keuze lijkt mij het vertrouwen dat je hebt in het vinden van een vaccin.

Bij een complete lockdown blijft de bevolking zeer kwetsbaar voor het virus, met mogelijk dus heel wat doden in de toekomst. Groepsimmuniteit geeft meer bescherming in de toekomst, maar bij het bereiken ervan sterven er heel wat mensen. Als je erop vertrouwt dat de wetenschap er op redelijk korte termijn iets op gaat vinden, lijkt een vergaande lockdown, zoals die in verschillende landen wordt gerealiseerd, dan ook verdedigbaar. Gaat dat lang duren, dan is er veel te zeggen voor groepsimmuniteit. Hoe dan ook, het is een internationaal probleem, waarbij nationale verschillen in het niet vallen, zoals in een oorlog. Het doet er dan bitter weinig toe van welke partij een nieuwe minister van Volksgezondheid is. Beschikbaarheid van deskundigheid is dan veel belangrijker."

QUIZVRAAG! Is dit een essay van Jan Terlouw over de OORLOG?

A) Nee, het is een toespraak Jesse Klaver op een of ander klimaatcongres**
B)** Nee, het is de nieuwe Twitter-bio van Paulus de Franskabouter - Frans Timmermans**
C)** Nee! ****Rutger Bregman zat te schijten, echt vies, maar het wc-papier was op, en toen schreef hij deze tekst op zijn laatste velletje
D) Nee, Greta Thunberg was aan het scrabbelen met haar nichtje van 6. Greta pakte een paar lettertjes uit de zak, plaatste ze op haar bordje en toen verscheen deze lap, ongelooflijk
E) Nee, het is een @ van Gerrit Hiemstra aan het adres van Thierry Baudet
F) Ja, het is een stuk uit een essay van Jan Terlouw, over de Tweede Wereldoorlog natuurlijk, en het draagt de titel 'De oorlog driekwart eeuw later'

Gewichtig betoog door hoogleraar Evelien Tonkens inclusief stemadvies vandaag in de Volkskrant.

We moeten namelijk praten over seksisme, het is namelijk allemaal veel erger dan u al dacht. Zo is er bijvoorbeeld "slaperigheidsseksisme (even vergeten dat vrouwen ook mensen zijn)", maar het euvel van de dag is "afschuifseksisme: een maatschappelijk probleem aan de orde stellen en vervolgens in plaats van na te denken over maatschappelijke oorzaken en de eigen rol daarin, de schuld geven aan vrouwen." Daar zou Baudet zich schuldig aan maken door in zijn essay vrouwen de schuld te geven van de effecten die hun emancipatie heeft op het gezinsleven en demografie. Het zou natuurlijk seksistisch zijn te zeggen dat de emancipatie van de vrouw eigenlijk de schuld is van de mannen die het toestonden, dus dat doen we mooi niet! Maar goed, weer nieuw woordje geleerd dus, al zijn we ook wel eens écht expliciet en naargeestig afschuifseksime tegengekomen zoals na de breek, waardoor we eigenlijk niet zo snel meer onder de indruk zijn.